บทที่ 2

การวิเคราะห์งาน

สาระการเรียนรู้

1.ความหมายของการวิเคราะห์งานหรือการวิเคราะห์ปัญหา

2.หลักการวิเคราะห์ปัญหา

3.การวิเคราะห์สิ่งที่โจทย์ต้องการ

4.การวิเคราะห์ข้อมูลนำเข้า

5.การวิเคราะห์ข้อมูลออก

6.การวิเคราะห์ตัวแปรที่เกี่ยวข้อง

7.การวิเคราะห์วิธีการประมวลผล

8.หลักการตั้งชื่อตัวแปร

จุดดประสงค์การเรียนรู้

1.ทำความเข้าใจกับปัญหาและวิเคราะห์สิ่งที่โจทย์ต้องการได้

2.อธิบายลักษณะข้อมูลเข้าได้

3.อธิบายลักษณะข้อมูลออกได้

4.ทดลองแก้ไขปัญหาด้วยตนเองได้

5.วิเคราะห์ตัวแปรที่ใช้ได้

6.วิเคราะห์วิธีการประมวลผลได้

7.ทำการพัฒนาลำดับขั้นตอนวิธีการแก้ปัญหาได้

8.มีความสนใจใฝ่เรียนรู้ ตั้งใจเรียน

9.มีวินัย เข้าเรียนทันเวลา ปฏิบัติตามกฎระเบียบของวิทยาลัยฯ

10.มีความรับผิดชอบงานที่ได้รับมอบหมาย

11.มีความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ มีความเชื่อมั่นกล้าลองผิดลองถูก

12.มีความซื่อสัตย์ต่อตนเองและผู้อื่น

การวิเคราะห์งาน

           การวิเคราะห์งาน หมายถึง การวิเคราะห์ปัญหา เป็นขั้นตอนที่สำคัญของการเขียนโปรแกรม เป็นการวิเคราะห์ถึงลักษณะของงาน รายละเอียดปัญหาของงานนั้น ๆ

           การวิเคราะห์งานเป็นขั้นตอนแรกที่ต้องกระทำเมื่อต้องการเขียนโปรแกรม และเป็นขั้นตอนที่สำคัญที่สุด โดยจะต้องกำหนดขอบเขตของงานหรือปัญหา รวบรวมรายละเอียดของปัญหา วิเคราะห์ปัญหาอย่างละเอียด ว่าต้องการให้คอมพิวเตอร์ทำอะไร ผลลัพธ์ที่ต้องการเป็นอย่างไร รูปแบบของข้อมูลที่จะป้อนเข้าเครื่องเป็นอย่างไร ถ้าต้องการผลลัพธ์เช่นนี้ การวิเคราะห์งานเป็นการศึกษาผลลัพธ์ (Output) ข้อมูลนำเข้า (Input) วิธีการประมวลผล (Process) และการกำหนดชื่อของตัวแปรที่จะใช้ในการเขียนโปรแกรม

หลักเกณฑ์ในการวิเคราะห์งาน

             การวิเคราะห์งานนับว่าเป็นหัวใจสำคัญที่สุดของการเขียนโปรแกรม เพื่อสั่งให้คอมพิวเตอร์ทางาน ซึ่งมีหลักเกณฑ์การวิเคราะห์งานตามลำดับดังนี้

1.การวิเคราะห์สิ่งที่โจทย์ต้องการ

หมายถึง การพิจารณาอย่างกว้าง ๆ ถึงงานที่ต้องการให้คอมพิวเตอร์ทำงาน งานแต่ละชนิดอาจต้องการให้คอมพิวเตอร์แสดงผลลัพธ์มากกว่า 1 อย่าง และควรจะเขียนให้ชัดเจนเป็นข้อ ๆ ในการพิจารณาสิ่งที่ต้องการอาจจะดูที่คาสั่งหรือโจทย์ของงานนั้น ๆ ว่าต้องการให้ทำอะไรบ้าง เป็นการกำหนดวัตถุประสงค์ที่ต้องการให้คอมพิวเตอร์ทางาน เช่น การคำนวณเงินรวมของสินค้า , การคำนวณภาษี , การคำนวณหาค่าคอมมิชชั่นหรือค่านายหน้า , การคำนวณหาค่าแรง, การคำนวณหาเงินเดือน เป็นต้น เพราะในการเขียนโปรแกรมจะต้องทราบอย่างชัดเจนว่า ต้องการให้คอมพิวเตอร์ทาอะไร

2.การวิเคราะห์รูปแบบของผลลัพธ์ (Output)

หมายถึง การวิเคราะห์ถึงลักษณะของผลลัพธ์หรือรายงาน หรือรูปแบบของผลลัพธ์ที่เราต้องการให้คอมพิวเตอร์แสดงออกมา รายละเอียดที่ต้องการในรายงานหรือผลลัพธ์นั้น ๆ เป็นหน้าที่ของผู้เขียนโปรแกรมที่จะต้องกำหนดรูปแบบว่างานที่ต้องการให้คอมพิวเตอร์ทานั้น ควรจะมีรายละเอียดอะไร เพื่อความสะดวกของผู้นาผลลัพธ์ไปใช้ การวิเคราะห์ผลลัพธ์เป็นสิ่งที่จำเป็นและมีความสำคัญ และต้องพิจารณาอย่างละเอียด เพราะการวิเคราะห์รายงานจะทำให้เราทราบจุดหมายที่ต้องการ หรือเป็นการกำหนดขอบเขตของงานที่เราต้องการจะทำนั่นเอง

ในการออกแบบรายงานของผลลัพธ์จะประกอบด้วย 3 ส่วน ดังนี้

·      ส่วนหัวของรายงาน

·      ส่วนรายละเอียดของข้อมูล

·      ส่วนท้ายของรายงาน                                                                                                                             3.การวิเคราะห์ข้อมูลนาเข้า (Input)

      หมายถึง ข้อมูลที่ป้อนเข้าไปในคอมพิวเตอร์ เพื่อทำการประมวลผลให้ได้ผลลัพธ์ออกมาตามรูปแบบที่ต้องการ เป็นขั้นตอนที่ต้องทำต่อจากการวิเคราะห์ผลลัพธ์ คือ หลังจากที่เราได้ลักษณะของรายงานแน่นอนแล้ว เราก็มาพิจารณาว่าลักษณะของผลลัพธ์นั้น จะต้องมีข้อมูลนำเข้าอะไรบ้าง เพื่อที่จะให้ได้ผลลัพธ์ที่ต้องการ

ในการพิจารณาข้อมูลนำเข้าเพื่อให้คอมพิวเตอร์ทำงานนั้น จะต้องคำนึงถึงความสอดคล้องของข้อมูลกับโปรกรม โดยจะมีการลำดับก่อนหลัง กำหนดชนิดของข้อมูลว่าเป็นชนิดอะไรบ้าง ถ้าเป็นข้อมูลชนิดตัวเลข จะกำหนดทศนิยมกี่หลัก เป็นต้น

4.การวิเคราะห์ตัวแปรที่จะใช้

          เป็นการกำหนดชื่อแทนความหมายของข้อมูลต่าง ๆ เพื่อความสะดวกในการอ้างถึงข้อมูล และการเขียนโปรแกรม การตั้งชื่อตัวแปรควรจะตั้งให้มีความหมายและเกี่ยวข้องกับข้อมูล และควรตั้งชื่อตัวแปรให้เข้ากับหลักเกณฑ์ของภาษาคอมพิวเตอร์นั้น ๆ

5.การวิเคราะห์วิธีการประมวลผล

         เป็นขั้นตอนที่จะบอกถึงวิธีการคำนวณ หรือลาดับการทำงานก่อนหลังคำนวณเพื่อให้ได้ผลลัพธ์ตามที่ผู้ใช้ต้องการ ตั้งแต่การสั่งให้เครื่องรับข้อมูลเข้าไปทำการประมวลผลและแสดงผลลัพธ์ออกมา ซึ่งเป็นขั้นตอนที่จะต้องแสดงการทำงานทุกอย่างตามลำดับ จึงจาเป็นจะต้องจัดลาดับการทำงานตามลาดับก่อนหลังให้ละเอียดและถูกต้องทุกขั้นตอน เพราะในขั้นตอนนี้จะเป็นการนำเอาลำดับขั้นตอนการทางานที่ได้วิเคราะห์แล้ว ไปเขียนโปรแกรมในคอมพิวเตอร์ ลำดับขั้นตอนการประมวลผลเขียนได้ 2 รูปแบบ คือ

1.เขียนลำดับขั้นตอนการทำงานในรูปของการบรรยาย

2.เขียนลำดับขั้นตอนการทำงานในลักษณะของผังงาน (Flowcharting)

การพัฒนาขั้นตอนวิธีการประมวลผล (Algorithm Development)

               ขั้นตอนของการพัฒนาลำดับขั้นตอนวิธีการแก้ปัญหา เป็นขั้นตอนที่สำคัญอีกขั้นตอนหนึ่ง เพราะเป็นขั้นตอนที่จะนำไปใช้สาหรับพัฒนาให้เป็นโปรแกรมภาษาคอมพิวเตอร์ต่อไป ขั้นตอนนี้เป็นขั้นตอนที่นำเอาวิธีการสาหรับการแก้ปัญหา ที่ได้ทำการเลือกจากขั้นตอนของการทดลองแก้ปัญหาด้วยตนเอง มาทาการเรียบเรียงเป็นลำดับขั้นตอนวิธีการทำงาน โดยเขียนขั้นตอนวิธีการทำงานเป็นข้อตั้งแต่ขั้นตอนแรกจนถึงขั้นตอนสุดท้าย

ขั้นตอนวิธี (Algorithm) คือ การเขียนอธิบายถึงลำดับขั้นตอนการทำงานของการแก้ปัญหาในลักษณะของข้อความตั้งแต่ขั้นตอนแรกจนถึงขั้นตอนสุดท้าย การพัฒนาลำดับขั้นตอนวิธีการแก้ปัญหา มีวิธีการดังนี้

1.เขียนลำดับขั้นตอนวิธีการทำงานทั้งหมดอย่างย่อ

                เป็นการเขียนการทำงานแต่ละขั้นตอนอย่างย่อไม่ละเอียดมากนัก ตั้งแต่ขั้นตอนแรกถึงขั้นตอนสุดท้าย เพื่อดูภาพรวมของการทำงานของขั้นตอนวิธีการแก้ปัญหาทั้งหมด

2.เขียนลำดับขั้นตอนวิธีการทำงานทั้งหมดอย่างละเอียด

เป็นการเขียนรายละเอียดของการทำงานของแต่ละขั้นตอนที่ไดจากข้อ 1 เพื่อให้สามารถทำการเปลี่ยนให้เป็นคำสั่งเทียมและโปรแกรมภาษาคอมพิวเตอร์

3.เขียนลำดับขั้นตอนวิธีการทำงานแต่ละข้อให้อยู่ในรูปของคำสั่งเทียม

คำสั่งเทียม (Pseudo Code) เป็นภาษาที่ใกล้เคียงกับภาษาคอมพิวเตอร์ ส่วนใหญ่นิยมเขียนเป็นภาษาอังกฤษ เมื่อผู้ที่ทำการเขียนโปรแกรมต้องการนำขั้นตอนวิธีการทำงานที่ได้เรียบเรียงขึ้นมาทำการเขียนเป็นโปรแกรมคอมพิวเตอร์ สามารถทำได้โดยการเปลี่ยนจากคำสั่งเทียมให้เป็นภาษาคอมพิวเตอร์ตามที่ต้องการ

หลักในการตั้งชื่อตัวแปร

                         การตั้งชื่อตัวแปร เป็นการกำหนดชื่อเพื่อเก็บค่าของข้อมูลที่รับเข้ามาหรือใช้แทนความหมาย เก็บค่าที่ได้จากการประมวลผล การตั้งชื่อตัวแปรนั้นจะมีหลักในการตั้งชื่อที่แตกต่างกันออกไปแล้วแต่โปรแกรม ในการตั้งชื่อที่ดีนั้นจะต้องตั้งชื่อตัวแปรให้มีความหมายใกล้เคียงกับข้อมูลมากที่สุดและอยู่ในกฎเกณฑ์ของการตั้งชื่อตัวแปรของภาษาคอมพิวเตอร์ที่ใช้ด้วย

1.จะต้องขึ้นต้นด้วยตัวอักษรภาษาอังกฤษ ตัวต่อไปจะเป็นตัวอักษรหือตัวเลขก็ได้ ยกเว้นช่องว่าง หรือสัญลักษณ์พิเศษ เช่น + , - , * , / , ฯลฯ แต่สามารถใช้เครื่องหมายขีดล่างได้

2.ในการตั้งชื่อตัวแปรจะตั้งอย่างไรก็ได้ตามกฎเกณฑ์ข้อที่ 1 แต่ควรตั้งให้ สื่อความหมายเพื่อให้ทราบว่าตัวแปรนั้นเก็บข้อมูลอะไร เช่น

                        CODE           ใช้เก็บรหัสประจำตัวพนักงาน

                        SALARY       ใช้เก็บข้อมูลเงินเดือน

TAX                ใช้เก็บข้อมูลของภาษี

หลักการตั้งชื่อตัวแปรจะมีลักษณะคล้ายกันทุกภาษา โดยแบ่งตัวแปรออกเป็น 3 ชนิด ดังนี้

·      ตัวแปรชนิดตัวเลข (Numeric Variable)เป็นตัวแปรที่เก็บข้อมูลที่เป็นตัวเลข และสามารถนำไปคำนวณทางคณิตศาสตร์ได้ ทั้งจำนวนเต็มและทศนิยม ได้แก่ ข้อมูล เงินเดือน , น้ำหนัก , ส่วนสูง , อายุ , ระยะทาง , ราคา เป็นต้น

ตัวอย่างเช่น Salary = 15000

Price = 2500

·      ตัวแปรชนิดตัวอักษร (Alphabetic Variable)เป็นตัวแปรที่เก็บข้อมูลที่เป็นตัวอักษร คือ A – Z และค่าที่ไม่สามารถนำไปคำนวณได้ ได้แก่ ชื่อ-สกุล , วุฒิการศึกษา , ภูมิลำเนา เป็นต้น

ตัวอย่างเช่น Name = Chulalak

Surname = Thachaila

·      ตัวแปรชนิดตัวเลขและตัวอักษร (Alphanumeric Variable) ประกอบด้วยตัวเลขและตัวอักษรปนกัน หรือสัญลักษณ์พิเศษอื่น ๆ แต่ไม่สามารถนำไปคำนวณทางคณิตศาสตร์ได้ เช่นข้อมูลที่อยู่ , เบอร์โทรศัพท์ เป็นต้น

ตัวอย่างเช่น Address = 211 Mahasarakham 44000

Adds = Dusit Bangkok

ตัวอย่างการตั้งชื่อตัวแปรที่สอดคล้องกับข้อมูล

ชื่อตัวแปร

ข้อมูล

ID , CODE , NO,KEY,NUMBER TOTAL , SUM , NET COUNT AVERAGE SUM NUM1 NUM2 AGE HEIGHT YEAR RATE , INTEREST SALARY,INCOME VAT , TAX OT , EXTRA ADDRERR , ADDR TEL,PHONE,MOBILE PRICE PROFIT COST MONEY BONUS,EXTRA COMMISION

รหัสประจำตัว , เลขประจำตัว ,เลขที่ ,หมายเลขสินค้า ,รหัสสิ่งของ ผลรวม , จำนวนรวม , ยอดรวม จำนวนนับต่าง ๆ , จำนวนสิ่งของ คะแนนเฉลี่ย, เงินเดือนเฉลี่ย , ค่าเฉลี่ยต่าง ๆ ผลบวกของจำนวนเลข , ผลรวมค่าต่าง ๆ จำนวนเลขตัวที่ 1 จำนวนเลขตัวที่ 2 อายุ ความสูง จำนวนปี , อายุงาน , ระยะเวลาทำงาน อัตราดอกเบี้ย เงินเดือน , ค่าแรง , ค่าจ้าง ภาษีต่าง ๆ เงินค่าล่วงเวลา , เงินพิเศษ ที่อยู่ , บ้านเลขที่ เบอร์โทรศัพท์ ราคาขายสินค้า กำไร ราคาต้นทุนสินค้า จำนวนเงิน , มูลค่าของสิ่งของ เงินโบนัสพิเศษ ค่านายหน้า

ทดลองแก้ไขปัญหาด้วยตนเอง

           เป็นขั้นตอนที่ทดลองหาวิธีการแก้ปัญหาด้วยตนเอง โดยหาวิธีในการแก้ปัญหานั้น ๆ ว่ามีวิธีการแก้ไขปัญหานั้นอย่างไร ถึงจะถูกต้องและรวดเร็วมากที่สุด ทั้งนี้ให้สมมติข้อมูลขึ้นมา แล้วหาวิธีการแก้ปัญหาในแบบต่าง ๆ เพื่อหาวิธีที่ดีที่สุด และนำวิธีที่คิดได้ไปให้เครื่องคอมพิวเตอร์ทำการแก้ไขต่อไป เพราะเครื่องคอมพิวเตอร์ไม่สามารถทำงานหรือสั่งการแก้ปัญหาเองได้ ยังคงต้องอาศัยการสั่งงานจากมนุษย์ และถ้าการแก้ไขปัญหาที่คิดขึ้นถูกต้อง ข้อมูลผลลัพธ์ที่ได้จากคอมพิวเตอร์ก็จะถูกต้องเสมอ แต่ถ้าการแก้ปัญหาไม่ถูกต้อง แล้วส่งปัญหาให้เครื่องคอมพิวเตอร์ทำงานหาผลลัพธ์ ผลลัพธ์ที่ได้ออกมาก็จะไม่ถูกต้องตลอดเป็นขั้นตอนที่ทดลองหาวิธีการแก้ปัญหาด้วยตนเอง โดยหาวิธีในการแก้ปัญหานั้น ๆ ว่ามีวิธีการแก้ไขปัญหานั้นอย่างไร ถึงจะถูกต้องและรวดเร็วมากที่สุด ทั้งนี้ให้สมมติข้อมูลขึ้นมา แล้วหาวิธีการแก้ปัญหาในแบบต่าง ๆ เพื่อหาวิธีที่ดีที่สุด และนำวิธีที่คิดได้ไปให้เครื่องคอมพิวเตอร์ทำการแก้ไขต่อไป เพราะเครื่องคอมพิวเตอร์ไม่สามารถทำงานหรือสั่งการแก้ปัญหาเองได้ ยังคงต้องอาศัยการสั่งงานจากมนุษย์ และถ้าการแก้ไขปัญหาที่คิดขึ้นถูกต้อง ข้อมูลผลลัพธ์ที่ได้จากคอมพิวเตอร์ก็จะถูกต้องเสมอ แต่ถ้าการแก้ปัญหาไม่ถูกต้อง แล้วส่งปัญหาให้เครื่องคอมพิวเตอร์ทำงานหาผลลัพธ์ ผลลัพธ์ที่ได้ออกมาก็จะไม่ถูกต้องตลอดเป็นขั้นตอนที่ทดลองหาวิธีการแก้ปัญหาด้วยตนเอง โดยหาวิธีในการแก้ปัญหานั้น ๆ ว่ามีวิธีการแก้ไขปัญหานั้นอย่างไร ถึงจะถูกต้องและรวดเร็วมากที่สุด ทั้งนี้ให้สมมติข้อมูลขึ้นมา แล้วหาวิธีการแก้ปัญหาในแบบต่าง ๆ เพื่อหาวิธีที่ดีที่สุด และนำวิธีที่คิดได้ไปให้เครื่องคอมพิวเตอร์ทำการแก้ไขต่อไป เพราะเครื่องคอมพิวเตอร์ไม่สามารถทำงานหรือสั่งการแก้ปัญหาเองได้ ยังคงต้องอาศัยการสั่งงานจากมนุษย์ และถ้าการแก้ไขปัญหาที่คิดขึ้นถูกต้อง ข้อมูลผลลัพธ์ที่ได้จากคอมพิวเตอร์ก็จะถูกต้องเสมอ แต่ถ้าการแก้ปัญหาไม่ถูกต้อง แล้วส่งปัญหาให้เครื่องคอมพิวเตอร์ทำงานหาผลลัพธ์ ผลลัพธ์ที่ได้ออกมาก็จะไม่ถูกต้องตลอด

ตัวอย่าง ในการคำนวณหารายได้สุทธิของนักเขียนโปรแกรมในแต่ละเดือน นอกจากได้รับเงินเดือนแล้วจะได้รับค่าเขียนโปรแกรม ๆ ละ 1,200 บาท และหักภาษีของรายได้ไว้เดือนละ 1.5% โดยสมมติข้อมูลนำเข้าดังนี้

1.เงินเดือน                   20,000 บาท

              2.จานวนโปรแกรม     5 โปรแกรม

ทดลองแก้ปัญหาด้วยตนเอง เพื่อหารายได้สุทธิในเดือนนี้

รายได้   =  เงินเดือน + (จำนวนโปรแกรม * 1200) ภาษี      =  รายได้ *  0.015      = 300 รายได้สุทธิ = 26000 – 300     = 25700

จำนวนเงินที่ต้องผ่อนชำระต่อเดือน

รายได้ = 20000 + (5 * 1200) = 26000

ภาษี = 20000 * 0.015 = 300

              รายได้สุทธิ = 26000 – 300 = 25700

ทดสอบลำดับขั้นตอน

                      การทดสอบและแก้ไขโปรแกรม (Program Testing)  หลังจากเขียนโปรแกรมเสร็จเรียบร้อยแล้ว ต้องทำการทดสอบโปรแกรมที่เขียนว่าทำงานเรียบร้อยดีหรือไม่ มีปัญหาตรงจุดไหนบ้าง และต้องทดสอบทุกจุด ทุกขั้นตอนหลาย ๆ รูปแบบ หากพบข้อผิดพลาดจะได้ทำการแก้ไข ข้อผิดพลาดที่ผู้เขียนโปรแกรมมักพบบ่อยในการเขียนโปรแกรมสั่งให้คอมพิวเตอร์ทำงาน มี 2 แบบ คือ

1.ผิดหลักไวยากรณ์ (Syntax Error) หมายถึงการเขียนคำสั่งในภาษานั้นผิดพลาดถ้าแก้ไขให้ถูกต้องตามรูปแบบของภาษานั้น ก็สามารถแก้ไขข้อผิดพลาดนี้ได้

2.ผิดตรรกวิทยา (Logical Error) หมายถึง การเขียนคำสั่งในภาษานั้น ๆ ถูกต้องตามหลักไวยากรณ์ แต่เมื่อสั่งให้โปรแกรมปฏิบัติงานตามคำสั่งของโปรแกรมนั้น ผลลัพธ์ที่ได้อาจเกิดจากการคำนวณผิดพลาด ให้ผลลัพธ์ไม่ตรงตามความต้องการของผู้ใช้

ตัวอย่างการวิเคราะห์งาน

ตัวอย่าง ที่ 1 จงคำนวณหาจำนวนเงินที่ฝากธนาคาร เมื่อครบเวลา 1 ปี โดยรับค่าเงินต้นที่ฝาก อัตราดอกเบี้ยร้อยละ 3 ต่อปี

วิธีทำ

   สิ่งที่ต้องการ

              1.คำนวณเงินฝากพร้อมดอกเบี้ยเมื่อครบ 1 ปี

   ผลลัพธ์ที่ต้องการ

              1.หมายเลขบัญชี

              2.ชื่อบัญชี

              3.เงินต้นพร้อมดอกเบี้ยเมื่อครบ 1 ปี

   ข้อมูลนาเข้า

1.หมายเลขบัญชี

2.ชื่อบัญชี

3.เงินต้นที่ฝาก

   ตัวแปรที่ใช้

1.หมายเลขบัญชี   : No

2.ชื่อบัญชี             : Name

                           3.เงินต้นที่ฝาก      : Money

   วิธีการประมวลผล

1.เริ่มต้นการทำงาน

2.อ่านค่า No , Name , Money

3.คำนวณ Money = Money + (Money * 0.03)

4.พิมพ์ No , Name , Money

              5.จบการทำงาน

ตัวอย่างที่ 2จงคำนวณหาค่าเฉลี่ยของเลข 3 จำนวนที่รับเข้ามาทางแป้นพิมพ์

วิธีทำ

   สิ่งที่ต้องการ

1.ค่าเฉลี่ยของเลข 3 จานวน

   ผลลัพธ์ที่ต้องการ

1.หมายเลขจำนวนที่ 1

2.หมายเลขจำนวนที่ 2

3.หมายเลขจำนวนที่ 3

4.ค่าเฉลี่ยของเลข 3 จำนวน

   ข้อมูลนำเข้า

1.หมายเลขจานวนที่ 1

2.หมายเลขจานวนที่ 2

3.หมายเลขจานวนที่ 3

   ตัวแปรที่ใช้

1.หมายเลขจำนวนที่ 1: Num1

2.หมายเลขจำนวนที่ 2: Num2

3.หมายเลขจำนวนที่ 3: Num3

4.ค่าเฉลี่ยของเลข 3 จำนวน :Aver

   วิธีการประมวลผล

1.เริ่มต้นการทำงาน

2.อ่านค่าNum1 , Num2 , Num3

3.คำนวณค่าเฉลี่ย Aver = (Num1 + Num2 + Num3) / 3

4.พิมพ์ Num1, Num2 , Num3 , Aver

5.จบการทำงาน

ตัวอย่าง ที่ 3 จงคำนวณหาพื้นที่ของวงกลม จากสูตร

วิธีทำ

   สิ่งที่ต้องการ

1.คำนวณพื้นที่วงกลม

   ผลลัพธ์ที่ต้องการ

1.รัศมีวงกลม

2.พื้นที่วงกลม

   ข้อมูลนาเข้า

1.รัศมีวงกลม

   ตัวแปรที่ใช้

1.รัศมีวงกลม: Radius

2.พื้นที่วงกลม: Area

   วิธีการประมวลผล

1.เริ่มต้นการทางาน

2.อ่านค่า Radius

3.คำนวณพื้นที่ Area = 22/7 * Radius2

4.พิมพ์ Radius , Area

5.จบการทำงาน

ตัวอย่าง ที่ 4 จงคำนวณหาเงินส่วนลดและเงินค่าสินค้าสุทธิของร้านค้าการเกษตรแห่งหนึ่ง โดยมีเงื่อนไขดังต่อไปนี้

ถ้าซื้อสินค้า > 10,000 บาท ให้ส่วนลด 10%

ถ้าซื้อสินค้า 5,000 - 10,000 บาท ให้ส่วนลด 5%

ถ้าซื้อสินค้า 1000 - 4999 บาท ให้ส่วนลด 3%

 ถ้าซื้อสินค้า < 1000 บาท ไม่ให้ส่วนลด

   วิธีทา สิ่งที่ต้องการ

1.คำนวณเงินส่วนลดค่าซื้อสินค้า

2.คำนวณเงินค่าสินค้าสุทธิเมื่อหักส่วนลดแล้วที่ลูกค้าจะต้องจ่าย

   ผลลัพธ์ที่ต้องการ

1.รหัสสินค้า

2.ราคาสินค้า

3.เงินส่วนลด       

4.เงินสุทธิที่ต้องจ่าย

   ข้อมูลนำเข้า

1.รหัสสินค้า

2.ราคาสินค้า

   ตัวแปรที่ใช้

1.รหัสสินค้า       : Code

2.ราคาสินค้า       : Price

3.เงินส่วนลด      : Discount

4.เงินสุทธิที่ต้องจ่าย    : Net

   วิธีการประมวลผล

1.เริ่มต้นการทำงาน

2.กำหนดค่าของเงินส่วนลดและเงินสุทธิให้เป็น 0 (Discount ,Net 0)

5.อ่านค่า Code , Price

6.ถ้า Price > 10000 ให้ Discount             0.10 แล้วทาข้อ 5

ถ้า Price > = 5000 ให้ Discount         Price * 0.05 แล้วทาข้อ 5

ถ้า Price >= 1000 ให้ Discount          Price * 0.03 แล้วทาข้อ 5

ถ้า Price < 1000 ให้ Discount          0

7.Net = Price – Discount

8.พิมพ์ Code, Price , Discount, Net

9.จบการทำงาน

ตัวอย่างที่ 5  จงคำนวณหาค่าคอมมิชชั่นจากการขายสินค้าของพนักงานขาย โดยบริษัทมีเงื่อนไขดังนี้

ถ้าขายสินค้าได้มากกว่า 50,000 บาท ให้คอมมิชชั่น 10%

ถ้าขายสินค้าได้ 20,000 - 50,000 บาท ให้คอมมิชชั่น 7 %

ถ้าขายสินค้าได้น้อยกว่า 20,000 บาท ให้คอมมิชชั่น 5 %

วิธีทำ

   สิ่งที่ต้องการ

1.คำนวณหาค่าคอมมิชชั่นจากการขายสินค้าของพนักงาน

   ผลลัพธ์ที่ต้องการ

1.รหัสพนักงาน

2.ชื่อพนักงานขาย

3.ยอดขายสินค้า

4.ค่าคอมมิชชั่น

   ข้อมูลนาเข้า

1.รหัสพนักงาน

2.ชื่อพนักงานขาย

3.ยอดขายสินค้า

   ตัวแปรที่ใช้

1.ID= รหัสพนักงาน

2.NAME= ชื่อพนักงานขาย

3.SALE= ยอดขายสินค้า

4.COMMISSION= ค่าคอมมิชชั่น

   วิธีการประมวลผล

1.เริ่มต้นการทำงาน

2.พิมพ์หัวตาราง

3.กำหนดให้ยอดรวมเป็น 0 (COMMISSION =0 )

4.อ่านค่า ID, NAME, SALE

5.ตรวจสอบยอดขายสินค้า

ถ้า SALE >50000 ให้ COMMISSION = SALE * 0.10 มิฉะนั้นแล้ว

ถ้า SALE >= 20000 ให้ COMMISSION = SALE * 0.07 มิฉะนั้นแล้ว

COMMISSION = SALE * 0.05

6.พิมพ์ค่า ID, NAME, SALE, COMMISSION

7.จบการทำงาน

ตัวอย่างที่ 6 จงวิเคราะห์ปัญหา เพื่อคำนวณคะแนนเฉลี่ยจากการสอบวิชาหลักการเขียนโปรแกรมของนักศึกษา 30 คน

   สิ่งที่ต้องการ

1.คะแนนเฉลี่ยวิชาหลักการเขียนโปรแกรม นักศึกษา 30 คน

   ผลลัพธ์ที่ต้องการ

1.ชื่อนักศึกษา

2.คะแนนสอบวิชาหลักการเขียนโปรแกรม

3.คะแนนรวมของนักศึกษาจานวน 30 คน

4.คะแนนเฉลี่ย

   ข้อมูลนำเข้า

1.ชื่อนักศึกษา

2.คะแนนสอบวิชาหลักการเขียนโปรแกรม

   ตัวแปรที่ใช้

1.ชื่อนักศึกษา= NAME

2.คะแนนสอบวิชาหลักการเขียนโปรแกรม = SCORE

3.คะแนนรวมของนักศึกษาจานวน 30 คน= SUM

4.คะแนนเฉลี่ย= AVERAGE

5.จานวนนักศึกษา= I

   วิธีประมวลผล

1.เริ่มต้นการทำงาน

2.กำหนดค่า SUM = 0, AVERAGE = 0 , I=1

3.ในขณะที่ I <= 30 ให้ทา

3.1 อ่านค่า NAME , SCORE

3.2 คำนวณคะแนนรวม SUM = SUM + SCORE

3.3 พิมพ์ NAME , SCORE

3.4 เพิ่มค่า I = I + 1

4.คำนวณคะแนนเฉลี่ย AVERAGE = SUM/30

5.พิมพ์ SUM , AVERAGE

6.จบการทำงาน

ตัวอย่างที่ 7  จงวิเคราะห์ปัญหาเพื่อคำนวณเงินส่วนลดและราคาสุทธิ ค่าซื้อผ้าพื้นเมืองของกลุ่มแม่บ้านแห่งหนึ่ง โดยทางกลุ่มตั้งราคาขาย และกำหนดเงื่อนไขการให้ส่วนลดดังนี้

                                     1.ถ้าซื้อผ้า >= 1000 หลา ราคาหลาละ 80 บาท

ถ้าซื้อผ้า >= 500 หลา ราคาหลาละ 100 บาท

ถ้าซื้อผ้า <500 หลา ราคาหลาละ 120 บาท

          2.ถ้าราคาผ้า >= 100000 บาท ให้ส่วนลด 30%

ถ้าราคาผ้า >= 50000 บาท ให้ส่วนลด 20%

ถ้าราคาผ้า >= 10000 บาท ให้ส่วนลด 10%

ถ้าราคาผ้า <100000 บาท ไม่ให้ส่วนลด

วิธีทำ

   สิ่งที่ต้องการ          เงินส่วนลดและราคาสุทธิ ค่าซื้อผ้าพื้นเมือง

    รูปแบบผลลัพธ์

1.ชื่อลูกค้า

2.จำนวนหลาที่ซื้อผ้า

3.ราคาผ้า

4.เงินส่วนลด

5.ราคาผ้าสุทธิ

   ข้อมูลนำเข้า

1.ชื่อลูกค้า

2.จำนวนหลาที่ซื้อผ้าตัวแปรที่ใช้

1.ชื่อลูกค้า= NAME

2.จำนวนหลาที่ซื้อผ้า =YARD

3.ราคาผ้า= PRICE

4.เงินส่วนลด= DISCOUNT

5.ราคาผ้าสุทธิ= NET

   วิธีประมวลผล

1.เริ่มต้นการทำงาน

2.กำหนดให้ PRICE , DISCOUNT , NET = 0

3.อ่านข้อมูล NAME, YARD

4.คำนวณราคาผ้า จากเงื่อนไข

ถ้า YARD >= 1000 ให้ PRICE = YARD * 80 มิฉะนั้นแล้ว

ถ้า YARD >= 500 ให้ PRICE = YARD * 100 มิฉะนั้นแล้ว

ให้ PRICE = YARD * 120

5.คำนวณเงินส่วนลด จากเงื่อนไข

ถ้า PRICE >= 100000 ให้ DISCOUNT = PRICE * 0.3 มิฉะนั้นแล้ว ถ้า PRICE >= 50000 บาท ให้ DISCOUNT = PRICE * 0.2 มิฉะนั้นแล้ว

ถ้า PRICE >= 10000 บาท ให้ DISCOUNT = PRICE * 0.1 มิฉะนั้นแล้ว DISCOUNT = 0

6.คำนวณราคาผ้าสุทธิ NET = PRICE - DISCOUNT

7.พิมพ์ค่า NAME, YARD , PRICE, DISCOUNT, NET

8.จบการทำงาน

ตัวอย่างที่ 8จงวิเคราะห์ปัญหาเพื่อคำนวณเงินโบนัสประจาปีให้กับพนักงานของบริษัทจำนวน 30 คน และให้คำนวณหาจำนวนเงินโบนัสทั้งหมดที่บริษัทจะต้องเตรียมไว้เพื่อจ่ายให้กับพนักงาน โดยบริษัทจะคำนวณโบนัสจากอายุการทำงานตามเงื่อนไขดังนี้

ถ้าทำงาน >= 20 ปี ให้โบนัส 5 เดือน

ถ้าทางาน >= 10 ปี ให้โบนัส 4 เดือน

ถ้าทางาน >= 5 ปี ให้โบนัส 3 เดือน

ถ้าทางาน <5 ปี ให้โบนัส 2 เดือน

วิธีทา

   สิ่งที่ต้องการ เงินโบนัสของพนักงานแต่ละคน และเงินโบนัสรวมทั้งหมด

   รูปแบบผลลัพธ์

1.ชื่อพนักงาน

2.อายุการทำงาน

3.เงินเดือน

4.เงินโบนัส

5.เงินโบนัสรวมทั้งหมด

   ข้อมูลนำเข้า

1.ชื่อพนักงาน

2.อายุการทำงาน

3.เงินเดือน

   ตัวแปรที่ใช้

1.ชื่อพนักงาน: NAME

2.อายุการทำงาน: YEAR

3.เงินเดือน: SALARY

4.เงินโบนัส: BONUS

5.เงินโบนัสรวมทั้งหมด: TOTAL

6.จำนวนพนักงาน: I

   วิธีประมวลผล

1.เริ่มต้นการทำงาน

2.กำหนดให้ BONUS , TOTAL = 0

3.กำหนดให้ I = 1

4.ในขณะที่I <= 30 ให้ทำ

4.1 อ่านข้อมูล NAME, YEAR , SALARY

4.2 คำนวณเงินโบนัส จากเงื่อนไข

4.2.1 ถ้า YEAR >= 20 ให้ BONUS = SARARY * 5 มิฉะนั้นแล้ว

4.2.2 ถ้า YEAR >= 10 ให้ BONUS = SARARY * 4 มิฉะนั้นแล้ว

4.2.3 ถ้า YEAR >= 5 ให้ BONUS = SARARY * 3 มิฉะนั้นแล้ว

4.2.4 BONUS = SARARY * 2

4.3 พิมพ์ NAME, YEAR , SALARY, BONUS

4.4 สะสมเงินโบนัส TOTAL = TOTAL + BONUS

4.5 นับจานวนพนักงาน I = I + 1

5.พิมพ์เงินโบนัสรวมทั้งหมด TOTAL

6.จบการทำงาน

***********************

แบบประเมินผลท้ายบท การวิเคราะห์งาน

1.จงวิเคราะห์ปัญหาเพื่อคำนวณหาพื้นที่รูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า

2.จงวิเคราะห์ปัญหา เพื่อคำนวณความสูงเฉลี่ยของนักศึกษาจำนวน 15 คน

3.จงวิเคราะห์ปัญหา เพื่อคำนวณหาผลบวก , ผลคูณ และผลหาร ของเลขสองจำนวนที่รับเข้ามาทางแป้นพิมพ์

4.จงวิเคราะห์ปัญหาเพื่อคำนวณหารายได้สุทธิของพนักงาน โดยที่พนักงานมีรายได้ประจาจากเงินเดือน,เงินล่วงเวลาและเงินช่วยเหลือบุตร ทุกเดือนจะถูกหักภาษี 2% จากเงินเดือนและเงินล่วงเวลา

5.จงวิเคราะห์ปัญหา เพื่อคำนวณรายได้สุทธิของพนักงานจำนวนทั้งหมด 20 คน โดยรายได้มาจากเงินเดือนและค่าคอมมิชชั่นร้อยละ 20 จากการขายสินค้า พนักงานจะถูกหักเงินประกันสังคมเดือนละ 3% จากรายได้ และให้คำนวณยอดรวมของค่าคอมมิชชั่น,เงินประกันสังคม และรายได้สุทธิ

***********************

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------